ABC RZEMIOSŁA MYSŁOWICKIEGO
"Foto – Trocha"- firma z jakością"
Ubiegły rok dla mysłowickiego rzemiosła stał pod znakiem jubileuszu zakładu fotograficznego „Foto-Trocha”. 60-lecie pracowni Jadwigi i Pawła Trochów było wydarzeniem odnotowanym wyraźnie nie tylko przez środowisko, ale przez spore grono mieszkańców Mysłowic, którzy przykładali osobisty wymiar do jubileuszu zakładu Jadwigi Trochowej. Jeśli czegoś nie powiedzieliśmy w minionym roku na łamach „Życia Mysłowic” na temat pracowni przy Bytomskiej, czynimy to teraz.
Od 20 lipca 1936 roku istnieje w Mysłowicach zakład fotograficzny Jadwigi i Pawła Trochów. Został otwarty jako „Foto D'ora” - nazwa zakładu szybko została zmieniona na „Foto-Trocha”, gdyż, jak mówi Jadwiga Trocha, wszyscy do niej zwracali się Dora. Zmieniało to sens pomysłu na nazwę zakładu, który – z francuskiego – miał się nazywać „skarb”, bo właśnie to znaczy „d'ora”.
Dzieje zakładu w długim okresie znaczyły walkę o byt zakładu i z przeciwnościami losu. W dniu ślubu właściciel zakładu, Paweł trocha zostaje powołany do wojska i wtedy zaczyna się samotna, dziesięcioletnia troska Jadwigi Trochowej o zachowanie atelier. Akurat w momencie, gdy Paweł trocha po pierwszym epizodzie wojennym, zostaje wcielony do wojska niemieckiego, zakład chciał przejąć niemiecki fotograf. Fakt służby w armii niemieckiej, ale przede wszystkim starania o zakład Jadwigi Trochowej daje efekt i zatrzymują studio. Później – kiedy panuje święto po zakończeniu II wojny światowej – władze ówczesne rekwirują zakład z tego powodu, że Paweł Trocha walczył po stronie okupanta. Trzy miesiące trwają zabiegi, aby odzyskać firmę. Dopiero dzięki interwencji wojewody Jerzego Ziętka (na zdjęciu – Jerzy Ziętek i Jadwiga Trochowa) studio wraca w ręce założycieli.
W marcu 1946 roku Paweł Trocha powraca do Mysłowic. Wspólnie z żoną śledzą rozwój fotografii barwnej i sami stawiają pierwsze kroki w artystycznej fotografii kolorowej. Dzielą czas między pracę zawodową, życie rodzinne i działalność społeczną. Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych Jadwiga Trochowa była przewodniczącą Branżowej Komisji Egzaminacyjnej (15 lat). Dziesięć lat trwała kadencja Jadwigi Trochowej na stanowisku Starszego Cechu Rzemiosł Różnych w Mysłowicach. W 1961 roku współzałożyła Klub Artystycznej Fotografii w Katowicach. W tym okresie Paweł Trocha brał udział – między innymi – w przygotowaniach obchodów „Dni Mysłowic” w 600-lecie istnienia miasta. Jego wystawa „Mysłowice wczoraj i dziś” była zwieńczeniem tych starań.
Paweł Trocha był wybitnym twórcą fotografii artystycznej. Miał opinię znakomitego fotografika tak w kraju, jak zagranicą. Swoje prace wystawiał indywidualnie i na prezentacjach pokonkursowych (m. in. Rumunia 1959, Meksyk 1966, Berlin 1967, Włochy 1969). W roku 1963 osobiście wyjechał na konkurs fotograficzny do Wiednia (Austria), gdzie zajął trzy pierwsze miejsca, a jego prace wzbudziły powszechne zainteresowanie światowej sławy artystów. W 1965 roku staje się członkiem Międzynarodowej Federacji Artystów Fotografików (FIAP). Jako nieliczny wśród artystów fotografików otrzymuje w Kanadzie w roku 1967 „Certyfikate de Merit”.
Nie tylko Paweł Trocha zdobywa laury i wyróżnienia. Jadwiga Trochowa w roku 1977 otrzymuje tytuł Mistrza Rzemiosła Artystycznego z rąk Ministra Kultury i Sztuki prof. Wiktora Zinna.
Po pracowitych sześćdziesięciu latach nazbierało się ponad 100 dyplomów uznania z wystaw i konkursów z całego świata. Przez sześćdziesiąt lat nazbierało się też mnóstwo wspomnień nie tylko o laurach, ale przede wszystkim o ludziach, którzy fotografowali się w „Foto-trocha”. Na ścianach znajdują się portrety ludzi wybitnych, znanych, popularnych, szanowanych, obdarzonych zaszczytami świeckimi i kościelnymi. Niezliczone są portrety mieszkańców, zwyczajnych niezwyczajnych postaci z portretów. Bo „Foto-Trocha” to przez lata było miejsce dla pokoleń, i tak jest do tej pory.
Byłoby nie na miejscu wyliczanie zasług pedagogicznych Jadwigi Trochowej, która wykształciła również pokolenia uczniów. Ma Jadwiga Trochowa znakomite zasługi w tej dziedzinie.
„Foto-Trocha” jest firmą, w której ciągłość pokoleniowa wyraźnie odgrywa coraz większe znaczenie. Nie tylko synowie, ale również wnuk Paweł, który kształci się w Stanach Zjednoczonych w fotografii komputerowej, poszedł w ślady rodzinnego zawodu.
Na domknięcie takiej klamry czasowej – kiedy wnuk Paweł będzie kontynuował to, co rozpoczął założyciel zakładu Paweł Trocha – liczy właścicielka zakładu, Jadwiga Trochowa.
Edyta Rudecka
Życie Mysłowic nr 130, 24 stycznia – 7 lutego 1997, cena 90 groszy