Wyburzone kamienice
Rynek 9
W 1878 roku właścicielem kamienicy Rynek 9 był F. Orzegow z Lublińca. W tym roku na tyłach posesji, w podwórzu wybudował dom, w którym uruchomił warsztat ślusarski. W 1888 roku właścicielką kamienicy była pani Brück. W tym czasie w domu na tyłach posesji mieszkał i prowadził warsztat kuźniczo-ślusarski Johann Schoen.
W 1889 roku kolejnym właścicielem był Gustav Süssmann, który w tymże roku przebudował witrynę sklepu i kamienicę w jej tylnej części. W 1900 roku właścicielem kamienicy był Nothmann, a w 1904 roku następnym właścicielem był Reinhold Horzella.
Budowa domu na tyłach kamienicy Rynek 9 w 1878 roku.
Przebudowa warsztatu ślusarskiego w domu na tyłach kamienicy Rynek 9 w 1888 roku.
W 1909 roku kamienicę zamieszkiwali: cieśla Biro August, górnik Cieslik Wilhelm, maszynista Janoschek Franz, robotnica Tranetzki Franziska, agent Zajonz i mistrz krawiecki Zajonz Paul.
Około roku 1909 właścicielem kamienicy został Emil Hoinkis. Urodził się 16 stycznia 1870 r. w Trzebini, w ówczesnym zaborze austriackim. W 1887 roku skończył osiem klas szkoły powszechnej i rozpoczął czteroletnią praktykę kupiecką w składzie Bugdola w Bogucicach. Następnie pracował do 1890 jako subiekt w składzie Kralego w Bytomiu. Po latach pracy, za zaoszczędzone pieniądze otworzył dwa sklepy towarowe w Mysłowicach, na Moltkestrasse – dzisiaj ul. Miarki i Kronprinzenstrasse – obecnie ul. Oświęcimska. Niedługo potem stał się właścicielem kamienicy Rynek 9. Kupiec ożenił się z Martą Hoinkis z Małej Dąbrówki. Doczekali się szóstki dzieci – trzech synów i trzech córek: Waltera, Emila, Ewalda, Heleny, Ruth i Łucji.
Wszystko do czego doszedł własną pracą Emil Hoinkis, przekreśliła pierwsza wojna światowa. W latach 1915-1918 służył w wojsku pruskim. Z powodu trudnej sytuacji gospodarczej Prus w trakcie wojny, pod jego nieobecność sklepy zbankrutowały. Po powrocie do Mysłowic, aby mieć za co żyć i utrzymać rodzinę, zmuszony był sprzedać kamienicę przy Rynku. Sprzedając ją, otrzymał tylko część umówionej sumy, a o resztę pieniędzy musiał walczyć sądownie. Tuż po zakończeniu wojny wysoka inflacja marki sprawiła, że odzyskane pieniądze były niewiele warte.
Emil Hoinkis wynajmował pokoje w swojej kamienicy Rynek 9.
Reklama sklepów na ulicy Oświęcimskiej i Rynku 9.
1911 rok.
1911 rok.
Emil wraz z żoną i dziećmi zamieszkał przy ul. Szkolnej 1 (ob. ul. Strażacka 1). Otrzymał pracę w mysłowickim magistracie w charakterze urzędnika wykonawczego. Niedługo potem, w 1923 r., jego żona zmarła. Już jako wdowiec z szóstką dzieci otrzymał pracę subkasjera w elektrowni miejskiej. W tym czasie najstarszy syn Walter Hoinkis terminował w Berlinie jako zegarmistrz, młodszy Emil pracował w walcowni cynku Kunegunda (ob. Biedronka przy ul. Powstańców), Ewald uczęszczał do szkoły, a córki Helena, Ruth i Łucja zajmowały się gospodarstwem domowym. Na początku lat 30-tych, w związku z „wielkim kryzysem” synowie stracili pracę. W 1932 r. Emil Hoinkis starał się o dodatek mieszkaniowy od magistratu. W 1933 r. został zwolniony z pracy z powodu podeszłego wieku i oczekiwał na emeryturę z Zakładu Ubezpieczeń mającą siedzibę w Królewskiej Hucie – obecnie Chorzów.
W latach 20-tych kolejnym właścicielem kamienicy Rynek 9 był Franciszek Żymełka wraz z żoną Marią z domu Hanke. Mieszkali razem z synem Alfredem. Alfred urodził się 27 listopada 1909 roku w Mokrem, pow. Pszczyna. 22 kwietnia 1944 roku ożenił się z Hildegradą (Stefanią) z domu Hejnol ur. 26 marca 1914 roku w Mikołowie. Rodzicami Hildegardy byli Józef Hejnol i Gertruda Franciszka z domu Dombrowska. Alfred od 1949 roku pracował jako stolarz w Zakładzie nr 7 „Meblodrzew”, na ul. Korfantego 14 - podlegającym Krakowsko-śląskim Zakładom Przemysłu Drzewnego. Następnie w latach 1957-65 zakład podlegał Bytomskiej Fabryce Mebli – Przedsiębiorstwo Państwowe. W 1973 roku ten sam zakład już o numerze 1, podlegał Katowickim Fabrykom Mebli, (po zmianie nazwy ulicy - ul. Katowicka 14 – inny adres tej samej fabryki) Mowa tu o przedwojennej fabryce mebli Robaka. Alfred zmarł 12 września 1983 roku w Mysłowicach.
Przebudowy przeprowadzone w kamienicy Rynek 9 przez Gustava Sussmanna - 1889 rok.
Widok na kamienice Rynek 8, 9, 10 i 11 pod koniec lat 20-tych XX w.
W 1924 roku skład kolonialny w kamienicy prowadził Jan Żymełka. W 1938 roku roku skład prowadził Wilhelm Polke.
W okresie II wojny światowej Wilhelm Polke odnowił fasadę i przebudował witrynę sklepową. W tym czasie w pomieszczeniach dawnego składu kolonialnego prowadził sklep meblowy stolarz Paul Schön.
Na przełomie lat 50/60-tych w kamienicy działał sklep spożywczy. Następnie w miejscu sklepu rozpoczął działalność zakład szklarski nr 18 Spółdzielni Inwalidów „Mysłowiczanka”. W 1967 roku Wojewódzka Szklarska Spółdzielnia Pracy z Katowic dokonała modernizacji elewacji i przebudowy witryny dawnego sklepu na podstawie projektu Projektowej Spółdzielni Pracy z Katowic „Dokumentacja”. Okna i drzwi wykonane w stolarce drewnianej wymieniono na metalowe spawane. Wyburzono filar okienny i wmontowano nowe nadproże okienne. Drzwi przesunięto w miejsce bocznego okna. Zakład szklarski i sklep działał do połowy lat 80-tych kiedy to wyburzono kamienicę.
Przebudowa witryny sklepowej w 1967 roku.
Inwetaryzacja architektoniczna z 1972 roku.
W 1972 roku Urząd Miejski w Mysłowicach zlecił wykonanie inwentaryzacji architektoniczno-konstrukcyjnej w celu oszacowania stanu budynku. W maju 1976 roku ówczesna właścicielka kamienicy Rynek 9 Krystyna Pieczonka sprzedała ją Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Urząd Miejski w Mysłowicach.
W czerwcu 1979 roku administrator kamienicy MPGKiM zobowiązany został przez Urząd Miejski do odnowienia fasady aby budynek prezentował się lepiej podczas obchodów 35-lecia P.R.L oraz święta 22 lipca.
W 1981 roku na zlecenie Urzędu Miejskiego w Mysłowicach została przeprowadzona ekspertyza techniczna kamienicy, wykonana przez Przedsiębiorstwo Miernictwa Górniczego w Bytomiu. W tym czasie w budynku nadal działał punkt usługowy - zakład szklarski i mieszkała jedna rodzina. Jak podano w ekspertyzie za zły stan budynku odpowiadała erozja i korozja wywołana działaniem wód opadowych na dach i rynny, które nie były na bieżąco konserwowane. Z powodu braku izolacji pionowej i poziomej zostały skorodowane (zgrzybiałe) przez wody gruntowe ławy fundamentów ścian oraz stropów. Brak prac konserwacyjnych instalacji wod.-kan. powodował dodatkowe zawilgocenie ścian i stropów na skutek nieszczelności.
Budynek nie posiadał własnych ścian bocznych, ponieważ wspierał się na ścianach kamienicy Rynek 8 i 10.
Podstawową przyczyną zaistniałych uszkodzeń konstrukcyjnych – zarysowań, pęknięć, odkształceń i rozwarstwień - szczególnie zauważalnych od sierpnia 1980 roku był wpływ eksploatacji górniczej (Kopalnia Niwka - Modrzejów), szczególnie pokładu 405 wyeksploatowanego „na zawał” w 1980 r. Budynek zaliczony został do zerowej kategorii odporności przy 3 kategorii terenu górniczego nie był przystosowany do pełnienia funkcji mu przynależnej (mieszkalno-usługowa). Zastosowanie pełnej profilaktyki zabezpieczającej było nieekonomiczne i mogło nie spełnić oczekiwanych wymogów. Granicą opłacalności remontu kapitalnego była wielkość nie przekraczająca 70%. Kapitalny remont i modernizacja był technicznie i ekonomicznie nieuzasadniony.
Rynek 8, 9 i 10 podczas obchodów 3-majowych w latach 20-tych XX w.
1981 - ekspertyza techniczna.
Dla przyszłego odtworzenia ciągu zabytkowego pierzei architektonicznej, zalecano wykonać szczegółową inwentaryzację detali architektonicznych budynku - również fotograficzną, celem możliwie wiernego odtworzenia elewacji frontowej budynku.
Widok na nowe kamienice wybudowane pod koniec lat 80-tych XX w.,
w miejscu dawnych kamienic Rynek 7, 8 i 9.
W ramach przebudowy śródmieścia, po wyburzeniu starego budynku zbudowano w jego miejscu nową kamienicę – obecnie Rynek 10. Była ona zaprojektowana w latach 1984-1986 wraz zresztą kamienic północnej pierzei przez „Pracownie Konserwacji Zabytków” z Krakowa.
Leonard Czarnota