2018
Życie codzienne na wsiach, tworzących obecnie dzielnice Mysłowic na początku XX wieku
O historii opisywanego terenu słów kilka (cz. 12)
Janów
Niewiele dzielnic Mysłowic wywodzi swoją nazwę od konkretnego imienia założyciela. Janów wywodzi swoją nazwę od imienia swojego założyciela, Jana Krzysztofa Mieroszewskiego. Początkowo osadę nazwał Janowcem, ale bardzo szybko przyjęła się nazwa Janów.
To dzielnica Mysłowic o stosunkowo niedługiej historii. Jej początki sięgają 1720 roku, kiedy właściciel Mysłowic Jan Krzysztof Mieroszewski założył nad potokiem Bolina dworek, wokół którego zbudowano pierwsze domy. Pierwsi mieszkańcy zajmowali się rolnictwem oraz wyrębem lasów. Z pozyskanego drewna wytwarzano węgiel drzewny, który był wykorzystywany w pobliskich kuźniach.
Początkowo osadę tworzyły 4 domostwa z zagrodami. W 1783 roku mieszkało tu już 141 osób. Istniały dwa młyny, 3 gospodarstwa siodłacze, mieszkało 33 zagrodników i 3 chałupników.
Jednak dosyć szybko osada się rozrastała, oddalając się od Boliny. Bardzo intensywny rozwój miejscowości rozpoczął się w pierwszych latach XIX wieku. Tak jak w całej okolicy, także na obszarze Janowa jest to związane z rozwojem przemysłu. W lasach okalających Janów budowano nowe kopalnie i huty, a w samej miejscowości nowe domy dla pracujących w nich górników i hutników. Najstarszą kopalnią była „Gute Erwartnung” z 1824 roku. Dwa lata później powstała kopalnia „Morgenroth”. Inne kopalnie działające na obszarze Janowa to „Gute Amalie”, „Jacob”, „Pepita”, „Guter Albert”, „Agatha”, czy „Aleksander”. Ponieważ w początkach XIX wieku pojawił się wielki popyt na cynk, zaczęto budować na obszarze Janowa kilka hut cynkowych. Należały do nich „Amalia” działająca od 1827 roku oraz „Arnold”. Istniała też huta „Rozalia” oraz wytwórnia ałunu. W 1830 roku żyło tu już 469 mieszkańców, a w 1875 aż 1928.
W obrębie Janowa w czasach pruskich powstały dwie gminy. Były to Janów (jako wieś) i Mysłowice – zamek. Obie były pod wspólnym zarządem. Gmina Janów sygnowała się herbem „Taczała”, który przedstawiał białą czaplę, stojącą na jednej nodze, a w drugiej trzymającą kamień. Tło, podobnie jak we wszystkich herbach gminnych, nawiązywało do tła herbu Górnego Śląska i było błękitne. Pierwotnie był to herb całej ordynacji mysłowickiej.
Po 120 latach, w 1839 roku zakończył się czas, w którym nad Janowem sprawował władzę właścicielską ród Mieroszewskich. Aleksander Mieroszewski, słynący z hulaszczego trybu życia sprzedał Janów wraz z wszystkimi dobrami mysłowickimi Marii Winclerowej.
Warto dodać, że część dóbr janowskich wykupiła spółka „Spadkobiercy Gieschego” i wybudowała w nich dwie osady, które sławią nasz region. To Giszowiec i Nikiszowiec.
Los obszedł się z Janowem zdumiewająco. Z jednej strony rozwój. Z drugiej podział. W 1924 roku zlikwidowano obszary dworskie, w tym Mysłowice-zamek. Obok istniejącej gminy (nazywanej Janowem Wiejskim), pojawiła się część włączona do Mysłowic. Odtąd istnieje Janów Miejski. Ta ostatnia część stanowi dzielnicę Mysłowic.
W 1899 roku na terenie obecnego Janowa Miejskiego powstała szkoła podstawowa. W 1962 roku zbudowano nowy budynek szkoły, w której mieści się obecnie Szkoła Podstawowa nr 3. W starym budynku szkolnym ulokowano Liceum Medyczne, które działało przez kilkadziesiąt lat i wykształciło wiele pielęgniarek. Obecnie w tym budynku mieści się siedziba MOK-u. Warto także odnotować, że w Janowie Miejskim działał od 1924 roku znany w całej Polsce klub zapaśniczy „Olimpia”, z biegiem czasu nazwany „Siła” Mysłowice.
Janów od początku istnienia należał do parafii mysłowickiej. Myśl, by zbudować własny kościół pojawiła się w latach 60. XX wieku, gdy dzielnica zaczęła mocno się rozrastać pod względem ludnościowym. W roku 1971 otrzymano pozwolenie na budowę kościoła, który został poświęcony w 1974 roku.
Tomasz Wrona
Co tydzień nr 1, 4 – 10 stycznia 2018 r.
