fot. CMP

 

Urodził się 15 lipca 1931 r. w Zagórzu w powiecie będzińskim w rodzinie robotniczej. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Zagórzu pełnił służbę w tamtejszej jednostce pożarnictwa. W 1950 r. podjął pracę w Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej w Mysłowicach.

 

W latach 1952-1955 uczęszczał do Szkoły Pożarnictwa w Warszawie, zdobywając kwalifikacje oficera Korpusu Technicznego Pożarnictwa. Następnie zapisał się do Liceum Spożywczego w Katowicach – Szopienicach, które ukończył egzaminem maturalnym. W 1959 r., jako porucznik pożarnictwa, otrzymał nominację na komendanta Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej w Mysłowicach. Na stanowisku tym wyróżnił się olbrzymią przedsiębiorczością, zmysłem organizacyjnym, intuicją i dyplomacją potrzebną w warunkach tzw. realnego socjalizmu, pracowitością i sprytem. Pozwoliło to komendantowi na przezwyciężenie wielu utrudnień i przeszkód, jakie często stawiali mu niezbyt kompetentni przełożeni sekretarze Komitetu Miejskiego PZPR lub przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej. Należy jednak podkreślić, że wielu z nich, zwłaszcza w latach 70. i 80. ubiegłego stulecia, przychylało się do niezwykle trudnych do realizacji w warunkach Polski Ludowej planów pomysłowego komendanta, mających prowadzić do poprawy wizerunku Mysłowic.

Henryk Chruzik przyczynił się przede wszystkim do rozbudowy mysłowickiej Miejskiej Straży Pożarnej i podniesienia jej rangi. Zdołał zaktywizować wszystkich strażaków do podnoszenia kwalifikacji oraz do różnych prac na rzecz miasta. Okazją do pokazania zaangażowania i osiągnięć mysłowickiej straży pożarnej był zorganizowany z inicjatywy komendanta Chruzika jubileusz 100-lecia jej założenia w maju 1964 r. oraz jubileusz 600-lecia istnienia miasta Mysłowic w 1961 r. Umiejętności i zaangażowanie komendanta docenili jego przełożeni, którzy w latach 1976-1982 powierzyli mu funkcję sekretarza Zarządu Wojewódzkiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Katowicach oraz członka Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Warszawie. Ułatwiło to rozwinięcie działalności Ochotniczej Straży Pożarnej w Mysłowicach, której Henryk Chruzik poświęcał wiele uwagi. Jednocześnie awansował ze stopnia kapitana do stopnia pułkownika pożarnictwa.

Przepojony uczuciem potrzeby tworzenia, od 1970 r. komendant Henryk Chruzik poświęcił się bez reszty idei upowszechniania ochrony przeciwpożarowej i tradycji pożarnictwa oraz zachowania dla potomnych zabytkowego sprzętu pożarniczego. W praktyce stał się gorliwym propagatorem i realizatorem niezwykłego w warunkach mysłowickich dzieła – utworzenia muzeum pożarnictwa. Wydawało się to pomysłem wręcz utopijnym. Plan ten poparł jednak prezydent Mysłowic Zygmunt Brzeziński oraz przyzwolił na jego realizację Komitet Miejski PZPR w Mysłowicach. W 1974 r. powołano do życia Społeczny Komitet Organizacyjny budowy Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach, którego wiceprzewodniczącym został Henryk Chruzik. Dzięki jego niezwykłej przedsiębiorczości, zaangażowaniu i ofiarności przygotowano pomieszczenia po byłym obozie pracy przy Promenadzie. Tu komendant gromadził eksponaty z różnych ośrodków Polski.

Już 14 września 1975 r. nastąpiło uroczyste otwarcie muzeum pożarnictwa, którego dyrektorem został płk Chruzik. Mysłowicka placówka muzealna osiągnęła wysoki poziom merytoryczny. Utrzymywała ścisłe kontakty z muzeami pożarnictwa w wielu krajach Europy. W celu uchronienia przed zniszczeniem i zapomnieniem zabytków pożarnictwa dla przyszłych pokoleń płk Chruzik założył Towarzystwo Miłośników Muzeum Pożarnictwa, którego został honorowym przewodniczącym.

W 1987 r. przeszedł na emeryturę, jednakże kontynuował swoje plany. Ponieważ zaadaptowane na potrzeby muzealnictwa stare, drewniane baraki poobozowe ulegały postępującemu procesowi butwienia, płk Chruzik podjął się realizacji gigantycznego planu budowy pięciu olbrzymich hal wystawowych na terenie ośrodka sportu na Słupnej. W maju 1991 r. otwarto dwie hale oraz utworzono unikalne, przystosowane do wymogów nowoczesnej placówki kultury – Centralne Muzeum Pożarnictwa.

Dodać należy, że Henryk Chruzik starał się również usprawnić działalność Klubu Sportowego Lechia 06 Mysłowice. W ramach tzw. czynu społecznego zdołał na stadionie sportowym przy Promenadzie odnowić murowany pawilon sportowy przystosowany do potrzeb zawodników. Uczestniczył także w pracach zarządu klubu.

Wspomniane osiągnięcia na wielu płaszczyznach, zwłaszcza zaś budowa i urządzenie Centralnego Muzeum Pożarnictwa sprawiły, że sylwetka płk. Henryka Chruzika na trwale wpisała się w historię Mysłowic. Znalazły one uznanie w oczach przełożonych. Wielce zasłużony dla miasta komendant Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej i wieloletni dyrektor muzeum pożarnictwa został wyróżniony wysokimi odznaczeniami: Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, Złotym i Srebrnym Medalem „Za zasługi dla pożarnictwa” oraz Srebrną Odznaką „Zasłużonemu dla województwa katowickiego”. Dla upamiętnienia budowniczego Centralnego Muzeum Pożarnictwa, 14 września 1995 r. podczas uroczystości dwudziestolecia istnienia mysłowickiej placówki muzealnej, odsłonięto przed pawilonem głównym tablicę pamiątkową ufundowaną ku jego czci.

Henryk Chruzik zmarł 30 sierpnia 1991 r. Trumnę ze zwłokami złożono w grobie na nowym cmentarzu przy ul. Mikołowskiej.

 

Autor: Alfred Sulik

Artykuł ten ukazał się na stronie Gazety Mysłowickiej 10 lutego 2014r.