Księga Pamiątkowa piętnastolecia Polskiego związku pracowników przemysłowych biurowych i handlowych w katowicach

(1919-1934)

Koło w Mysłowicach

Historja naszego Koła łączy się ściśle z polskim ruchem odrodzeniowym na terenie miasta Mysłowic, przybierającym na sile w drugiej połowie 1919 r., kiedy dojrzewała myśl większego skupienia się w organizacjach polskich.

Zebranie konstytucyjne Koła odbyło się dnia 22 maja 1920 r. Referat organizacyjny wygłosił obecny prezes Związku, kol. Ludwik Maciejewski. W wyniku dyskusji założono Koło pod ówczesną nazwą naszej organizacji „Związek Handlowców” i wybrano Zarząd następujący: Wiktor Ryszka – przewodniczący, Wincenty Terakowski – sekretarz, Alfred Sławik – skarbnik. Do głównych organizatorów Koła należeli oprócz wymienionych koledzy: Leon Błaszak, Józef Ikielek, Ludwik Ćmok, ś. p. Teodor Nowakowski i obecny wiceprezes Związku kol. Klemens Zawisza.

 

Zarząd Koła w Mysłowicach (Magistrat) w 1934 r.

 Zarząd Koła w Mysłowicach (Magistrat) w 1934 r.

Siedzą: Brunon Golla, skarbnik; Roman Habryka, przewodniczący; Gertuda Musiołuwna, zast. sekretarza. - Stoją: Nowrot Jan, I zas. przewodn.; Ryszka Fulczyk, sekretarz; Kazimierz Kornek, II zast. przewdoniczącego

 

Członkowie Koła rekrutowali się przeważnie spośród pracowników kopalni „Mysłowice”, (których werbował kol. Klemens Zawisza), magistratu miasta Mysłowice, (werbowanych przez kol. Ludwika Ćmoka), oraz pracowników Polskiego Komisarjatu Plebiscytowego w Bytomiu.

Kol. Klemens Zawisza, pracując na kopalni „Mysłowice”, pełnił wówczas funkcje przewodniczącego Rady Urzędniczej, Rady Zakładowej oraz Ogólnej Rady Zakładowej Katowickiej Spółki Akcyjnej dla Górnictwa i Hutnictwa.

Koło nasze uruchomiło w okresie plebiscytowym kursy języka polskiego z licznym udziałem nieczłonków.

W tym okresie przeważającą ilość pracowników magistratu miasta Mysłowic stanowili Niemcy, którzy wszelki odruch życia polskiego i oczywiście Związek nasz zaciekle zwalczali, a to temwięcej, że znaczna część naszego Koła brała wybitny udział w akcji plebiscytowej. Mimo zwalczania rozwijało się Koło nasze nader pomyślnie. Koledzy Ludwik Ćmok i Wincenty Terakowski należeli do organizatorów P. O., zaś kol. Klemens Zawisza i inni współpracowali z czynnikami, czuwającemi nad bezpieczeństwem polskiego odłamu ludności Górnego Śląska.

W październiku 1921 r. założona została osobna placówka pracowników magistratu miasta Mysłowic. Na zebraniu konstytucyjnem wygłosili referaty prezes i wiceprezes Związku, poczem wybrano Zarząd Koła w składzie: przewodniczący – Ćmok Ludwik, sekretarz – Pluszczyk Jerzy, skarbnik – Drobiec Ludwik, ławnicy – Związek Emil i Woźniak Jan. Cały czas istnienia Koła naszego cechowała nieustanna walka o poprawę bytu członków, pracowników magistratu. Magistrat mysłowicki, nienależący do Związku Pracodawców i niekrępowany umowami taryfowemi, opłacał swoich pracowników zupełnie dowolnie. Takiego stanu rzeczy nie można było znosić i dlatego Koło nasze uchwałą z dnia 13 czerwca 1922 roku upoważniło Zarząd Główny P. Z. P. do podjęcia jaknajenergiczniejszej akcji w kierunku zawarcia z magistartem osobnej umowy taryfowej. Poprzednio już zabiegał o to jeden z niemieckich związków pracowników umysłowych, lecz bezskutecznie.

Walka podjęta i prowadzona przez Administrację naszego Związku była przewlekła i nacechowana wielką zaciętością. O napięciu jej niech świadczy fakt, że dopiero pod groźbą strejku zgodził się magistrat na wszczęcie pertraktacyj z prezesem Związku.

Niezmiernie wielka trudność powstała przy regulowaniu największej bolączki, jaką była kwestja ugrupowań pracowników kontraktowych oraz sprawa urlopów. Pierwszy układ, zawarty został w kwietniu 1923 r. i był poprzedzany kilkakrotnemi rozpatrywaniami przez Komisję Pojednawczą i Arbitrażową w Katowicach. Drugą umowę taryfową regulującą sprawy przegrupowania i w ogóle wszelkie normy, dotyczące stosunku służbowego ogółu pracowników magistratu mysłowickiego, zawarł Związek nasz w kwietniu 1934 r. Tak pierwsza jak i druga umowa taryfowa doszła do skutku dzięki niestrudzonej energji prezesa Związku. Obecnie rozwija się Koło nasze doskonale i obejmuje 100% pracowników kontraktowych magistratu.

Wspomniana wyżej placówka związkowa przy kop. „Mysłowice” uległa likwidacji w drugiej połowie 1922 r., spowodu szykanowania i przeniesienia do innych zakładów pracy oraz zwolnienia niektórych członków tego Koła, a zwłaszcza członków Zarządu.

Nie obyło się również bez prób rozbicia placówki przy magistracie miasta Mysłowic. Niektóre jednostki, sympatyzujące ze związkami partyjnemi, podejmowały w roku 1928 próby rozbicia solidarności naszych członków. Akcja ta nie udała się, przyczem ś. p. Henryk Tollas, sekretarz Związku naszego, udzielił wtedy rozbijaczom odpowiedniej nauczki.

 

 Drużyna piłki nożnej Sekcji Sportowej Koła P. Z. P. w Mysłowicach

 Drużyna piłki nożnej Sekcji Sportowej Koła P. Z. P. w Mysłowicach

 

We wrześniu 1932 r. obchodziło Koło nasze uroczystość 10-letniego istnienia, przy której to okazji trzynastu członków otrzymało z rąk prezesa Związku kol. Ludwika Maciejewskiego dyplomy uznania za zasługi położone około rozwoju Koła, a mianowicie: Ćmok Ludwik, Ćmok Wiktor, Chudała Michał, Drobiec Ludwik, Fulczyk Ryszard, Galma Eryk, Habryka Roman, Kędziorczyk Roman, Maciejewska Łucja, Nawrot Jan, Pluszczyk Jerzy, Szade Franciszek i Związek Emil.

Funkcje przewodniczącego Koła pełnili koledzy: Ćmok Ludwik w latach 1921/22, Chudała Michał w latach 1923/24, Granek Franciszek w roku 1925, Huf Jan w roku 1926, Chudała Michał w roku 1927, Donnerstag Roman w roku 1928. Mierzwa Józef w roku 1929, Nowrot Jan w latach 1930/31, Habryka Roman od roku 1932 do chwili obecnej.

 

Księga Pamiątkowa piętnastolecia P.Z.P.

 Księga Pamiątkowa Piętnastolecia P.Z.P. wydana w 1936 roku

 

Na walnem zebraniu w roku 1934 wyłoniono następujący Zarząd: Habryka Roman – przewodniczący, Nowrot Jan – zastępca, Fulczyk Ryszard – sekretarz, Kornek Kazimierz – zastępca, Gola Brunon – skarbnik, Gałązka Roman – zastępca, Taborek Franciszek i Pluszczyk Jerzy – ławnicy. Komisja Rewizyjna: Kondziołka Ludwik, Knapik Alfons i Szade Franciszek.

Z grona członków naszego Koła zmarli: ś. p. Bożek Paweł, Koszyk Franciszek, Latusiński Augustyn, Motyka Franciszek, Nicstrój Alojzy i Okoń Maksymiljan.

Placówka nasza liczy obecnie 60 członków.