1991
Pieczęcie i herby miasta Mysłowic
cz. 3
W okresie pszczyńskim w powszechnym użyciu była pieczęć z napisem łacińskim: SIGILLUM CIVITATIS MISLOVIENSIS, w charakterze głowy identyczna z pieczęcią z 1643 roku, opublikowaną przez J. Lustiga. Najwcześniejsze odciski pieczętne były bezbarwnymi odciskami w opłatku. Takim odciskiem była niewątpliwie również pieczęć Lustiga, bo wcześniejsza, z roku 1616 (fot. 4 i 5), odkryta w okresie międzywojennym, i późniejsza z roku 1758 (fot. 6), są odciskami w tym materiale. Pierwsza została wytłoczona w opłatku prostokątnym, druga w dwunastopłatkowej rozecie. Lustig mógł był nie znać odcisku z 1616 r., gdyż dokument, do którego był przytwierdzony, cytuje na s. 304 swej publikacji nie z oryginału, lecz z zapisu w czerwonej Księdze Miejskiej. Późniejsze odciski, sięgające nawet poza okres pszczyński, bo do roku 1821, tłoczone są w czerwonym laku pieczętnym (fot. 7, 8 i 9). Uderza stosunkowo duża wierność w odwzorowywaniu tych pieczęci, co z uwagi na skromne możliwości techniczne owych czasów jest godne podkreślenia. W dokumentach znajduje się również znak pieczętny z roku 1814, odbity czarnym tuszem z tłoku do pieczęci lakowych (fot. 10). treść w tym odcisku jest biała, gdyż odpowiada częściom wgłębionym w tłoku, zaś części nie rzeźbione są czarne.
Fot. 4 Odcisk pieczęci w opłatku z 1616 r. 15), 16) 
Fot. 5 Fotokopia oryginalnego dokumentu z 1616 r. 17) 
Fot. 6 Odcisk pieczęci w opłatku z dnia 5.06.1758 r. 18)
Fot. 7 Odcisk pieczęci w laku z dnia 20.09.1775 r. 19)
Fot. 8 Odcisk pieczęci w laku z dnia 10.05.1793 r. 20)
Fot. 9 Odcisk pieczęci w laku z dnia 27.08.1814 r. 21)
Fot. 10 Odcisk pieczęci tuszem z tłoku do pieczęci lakowych z dnia 10.08.1814 r. 22)
Wszystkie pieczęcie łacińskie – a były one w dostępnym nam materiale dokumentacyjnym w użyciu z górą 200 lat – mają ponad głową, tuż nad górnym brzegiem tarczy herbowej, charakterystyczny szczegół, trudny do zdefiniowania (fot. 11). Nie wiadomo, czy jest to tylko szczegół dekoracyjny, czy też w jakimś stopniu miał uzupełniać treść obrazu. Przy odnawianiu tłoków na skutek ich zużywania się, musiało dojść do deformacji tego szczegółu tak, że nie jest już dzisiaj czytelny.
Fot. 11 Fragment odcisku pieczęci w laku ze szczegółem nad górnym brzegiem tarczy 23)
W okresie pszczyńskim pojawiają się w dokumentach miejskich również odciski pieczęci z niemieckim napisem STAEDTEL MYSLOWITZ PLESSNER CREYS. Odnalezione są wykonane w czerwonym laku pieczętnym i pochodzą z lat 1814 – 1822 (fot. 12 i 13). Obraz tych pieczęci przedstawia na mocno zmodernizowanej tarczy herbowej pociągłą twarz, głowę o pełnym zaroście jednak bez włosów z boków twarzy; szczegółu nad górnym brzegiem tarczy herbowej brak. Z tłoku tych pieczęci zachowały się również odciski z lat 1816 i 1819, odbite czarnym tuszem; treść w odciskach biała, części nierzeźbione czarne (fot. 14).
Fot. 12 Odcisk pieczęci w laku z 1814 r. 24) 
Fot. 13 Odcisk pieczęci w laku z 17.02.1818 r. 25) 
Fot. 14 Odcisk pieczęci tuszem z tłoku do pieczęci lakowych z 17.05.1819 r. 26)
Przypisy
15) Wszystkie reprodukcje w wykonaniu autora.
16) Archiwum miejskie, obecnie Wojewódzkie Archiwum Państwowe, Katowice.
17) j. w.
18) j. w., sectio I, poszyt 96.
19) j. w. sygn.: A. m. Mys. p. 67.
20) j. w. p. 65.
21) j. w.
22) j. w. p. 32.
23) j. w.
24) j. w. p. 96.
25) j. w. p. 73, również z 29.5.1822 r.
26) j. w. p. 18, również z 7.11.1816 r., p. 33.
Życie Mysłowic nr 12, październik 1991 r., cena 6.000 zł